Slik forbereder du deg på flom | Ná ráhkkanat dulvái

Nettstedet varsom.no viser om og når det er varsla flom der du bor.

Sikre og fjern løse gjenstander

Flyttbare gjenstander som campingvogner, båter og annet som blir lagret i hagen eller på utsatte steder, bør sikres eller flyttes. Slike ting er gjerne verdifulle.

Utsatte steder kan være i nærheten av elver, innsjøer og bekker. Forbered deg på å måtte flytte dem på et mindre utsatt område.

Løse gjenstander er for eksempel møbler, løse materialer, grill og gjenstander som kan bli tatt av flomvannet og være en fare for andre.

Løse gjenstander kan gjøre stor skade på broer og bygninger hvis de følger med vassdraget nedover.

Sihkkarastte ja sirdde eará sadjái bođudávviriid

Diŋggaid, maid sáhttá sirdit, nu mo campingvovnnaid, fatnasiid ja eará, maid vurkkodit stobu olggobealde dahje eará sajis, gosa sáhttá dulvat, berre sihkkarastit dahje sirdit. Dakkár diŋggain lea dávjá stuorra árvu.

Dulvečáhci badjána sajiide, mat leat jogaid, jávrriid ja ádjagiid lahka. Ráhkkan sirdit daid sajiide, gosa čáhci ii buoril boađe.

Bođudávvirat leat ovdamearkka dihte olgostuolut ja -beavddit, grillat ja eará diŋggat, maid dulvečáhci sáhttá fievrridit nu ahte soitet leat váralaččat earáide.

Bođudávvirat sáhttet vahágahttit šalddiid ja visttiid, jos dat golgagohtet johka ráigge vulos.

Rydd og rens

Tenk forebygging og utnytt tiden før vannet kommer. Du kan avgrense skadene på egen eiendom. Sørg for ar det ikke ligger hageavfall, sand, grus, snø, is eller gjenstander som hindrer vannet i å renne fritt i avløp og mindre bekker.

Alle kan bidra til at bekker, veigrøfter, kulverter og rister er åpne og ikke går tett. Flytt gjenstander til et sted hvor de ikke kan bli tatt av vannet.

«Adopter» en kum, en rist eller en bekk i nærheten av der du bor. Denne kan du se litt ekstra til de neste månedene. Dersom du bidrar til å at den ikke går tett og at vannet flyter riktig sted kan du bidra til å redusere skader på din og naboen sin eiendom.

Čorge ja buhtis

Jurddaš ovddalgihtii eastadeami, ja ane ávkin áiggi ovdalgo čáhci badjána. Don sáhtát ráddjet iežat opmodaga vahágiid. Fuolat ahte eatnamis eai leat šattuid bázahusat, sáttu, čievra, muohta, jiekŋa eaige diŋggat, mat hehttejit čázi golgamis čáhceráiggiide ja ádjagiidda.

Buohkat sáhttet geahčastit, ahte ádjagat, geaidnoguorat ja čáhcerittat leat rahpasat, eaige dahppo. Sirdde diŋggaid dobbelii, nu ahte čáhci ii daid doalvvo.

Váldde «iežat gehččui» čáhcegáivvo, -ritta dahje ádjaga iežat lahkosiin. Dan sáhtát čuovvut dárkileappot lagamus mánuid. Jos don fuolahat, ahte dat ii dahppo, ja ahte čáhci beassá golgat nu mo galgá, de sáhtát hehttet iežat ja ránnjá opmodaga vahágiid.

Kjeller, garasje og hus

Er det fare for vann kan komme inn i kjeller, garasje eller første etasje, bør du flytte gjenstandene opp fra gulvet eller til et annet sted.

Sjekk at vinduer og dører er godt lukka igjen, spesielt i kjelleren. Dekk til med sandsekker om nødvendig.

Ta ut sikringer for elektrisk anlegg for den etasjen som er oversvømt.

Forbered deg på å eventuelt skaffe deg en pumpe. 

Husk at selv en mindre bekk kan bli oversvømt om vi får en stor vårflom.

Keallir, garáša ja stohpu

Jos čáhci soaitá boahtit keallárii, garášii dahje vuosttaš geardái, de berret sirdit dávviriid bajás láhttis dahje doalvut eará sadjái.

Dárkkis ahte glásat ja uvssat leat bures gokčon, erenoamážit kealláris. Govčča dárbbu mielde sáttoseahkaiguin.

Gálgga elektrihkalaš rusttega suddasiid (sikriŋŋaid) dan gearddis, gosa čáhci lea čákŋan.

Ráhkkan dárbbu mielde háhkat pumppa. 

Muitte ahte ája maid sáhttá dulvat dakkár jagi go lea stuorra giđđadulvi.

Ikke oppsøk fare

Unngå å oppholde deg nær elver og bekker med stor vannføring. 

Husk at elva du krysser i dag, kan være ganske mye større når du skal tilbake.

Ikke kjør båter i elver med stor vannføring. Du kan støte på trær, rundballer og løse gjenstander som har blitt tatt av flomvannet.

Unngå å kjøre bil når du ikke trenger det i områder med rødt og oransje varsel. Veier kan stenges på grunn av flom og jordskred.

Hold deg unna bratte skråninger med løse masser, og elver og bekker med stor vannføring. Det kan komme jordskred langs elve- og bekkeløp.

Ale mana váralaš sajiide

Ale mana lahka eanuid, jogaid ja ádjagiid, mat leat hui dulvvis. 

Muitte, ahte johka maid odne rasttildat, sáhttá leat sakka stuorát go máhcat.

Ale vuoje fatnasiiguin dulvejogain/-eanuin. Dat soitet fievrridit muoraid, suoidnespáppaid ja bođudiŋggaid, mat leat vuolgán dulvvi mielde.

Jos ii leat dárbu, ale vuoje biillain dakkár guovlluin, maidda gusto rukses ja oránša váruhus. Geainnuid soitet gártat giddet dulvvi dahje eananuđđasa geažil.

Ale mana lahka ceakkovilttiid, main lea luovus eanan, alege eanuid ja jogaid lahka, mat leat dulvvis. Daid lahkosiin sáhttet šaddat eananuđđasat.

Rundballer

Bønder oppfordres til å tidlig flytte rundballer bort fra områder som kan oversvømmes.

Suoidnespáppat

Boanddaid ávžžuhit áiggil sirdit suoidnespáppaid eret dakkár sajiin, mat sáhttet báhcit dulvvi vuollái.

Sørg for din egen beredskap

Husk at du har et eget ansvar for å sikre deg ved utfall av strøm, drikkevann, internett, telefon og stengte veier og liknende som kan forekomme ved flom og skredhendelser.

Avtal med naboer eller venner om å gjøre tiltak og holde øye med huset ditt dersom du ikke er hjemme.

Mer om egenberedskap.

Leage gearggus

Muitte, ahte dus alddát lea ovddasvástádus fuolahit alddát jos šaddet váttisvuođat rávnnjiin, juhkančáziin dahje telefovnnain ja jos geainnuid giddejit dahje sullasaš dáhpáhusain, mat dulvviid ja eananuđđasiid oktavuođas sáhttet šaddat.

Šiehta ránnjáin dahje ustibiiguin, ahte doaimmahit dárbbašlaš doaimmaid ja atnet čalmmis du stobu, jos it leat ruovttus.

Eanet iežas gearggusvuođa birra.

Hold deg oppdatert og søk informasjon

Følg med på oppdaterte informasjon og NVEs vårflomanalyser på varsom.no (varslingsportal om naturfare) og værtjenesten yr.no.

Følg med på nyhetssendinger og meldinger fra lokale myndigheter (kommune og Statsforvalteren). Ved stor hendelse kan det bli iverksatt tiltak fra myndighetene.

For info om stengte veier, ring vegtrafikksentralen på telefon 175 eller se trafikkmeldinger i kart.

Čuovo ođđasiid ja oza dieđuid

Čuovo ođđaseamos dieđuid ja NVE giđđadulveguorahallamiid neahttasiiddus varsom.no (váralaš luonddudiliid dieđihanportála) ja dálkedieđáhussiiddus yr.no.

Čuovo ođassáddagiid ja báikkálaš eiseválddiid (gieldda ja Fylkkamánni) dieđáhusaid. Stuorát dáhpáhusain soitet eiseválddit álggahit doaimmaid.

Dieđuid giddejuvvon geainnuid birra oažžu geaidnojohtolatguovddážis, telefonnummir 175, dahje johtolatdieđáhusaid kárttain.

Få hjelp

Kontakt nødetatene hvis du har behov for akutt hjelp ved flomfare eller skredfare mot huset ditt.

Kommunen, Statsforvalteren og nødetatene er ansvarlige for den lokale/regionale krisehåndteringen og for å iverksette tiltak som flytting, evakuering, innhenting av faglig bistand, tekniske undersøkelser, og eventuelle fysiske tiltak.

Veahkki

Váldde oktavuođa heahteetáhtaiguin jos dárbbašat veahki johtilit, go dulvi dahje uđas áitá du stobu.

Gielddas, Fylkkamánnis ja heahteetáhtain lea ovddasvástádus báikkálaš/guovllu dási roasuid meannudeames ja doaimmaid čađaheames, omd. fárrehit, evakueret, viežžat fágaveahki, teknihkalaš iskkadeamit ja vejolaš fysihkalaš doaimmat.

Statsforvalterens ansvar

Statsforvalteren skal støtte kommunene, beredskapsaktører og andre som håndterer av uønskede hendelser og vurdere eventuelle behov for bistand.

Les mer i Instruks for fylkesmannens arbeid med samfunnssikkerhet, beredskap og krisehåndtering.

Fylkkamánni ovddasvástádus

Fylkkamánni galgá doarjut gielddaid, gearggusvuođabargiid ja earáid, geat veahkehit birgehallat vuorddekeahtes dáhpáhusain ja árvvoštallá vejolaš veahkkedárbbu.

Loga eanet bagadusas mii guoská fylkkamánni bargui servodatsihkarvuođa, gearggusvuođa ja roasuin birgema ovdii.

Kilder: | Gáldut:

NVE (Norges vassdrags- og energidirektorat)
Varsom.no
Sikkerhverdag.no