Søknad om dispensasjon - Fritak frå vurdering med karakter i faget framandspråk som fellesfag

Instruksen for behandling av søknader om fritak er endra av Kunnskapsdepartementet 28.05.2020 etter en ny avgjersle i Diskrimineringsnemnda. Sjå lenke til instruksen i høgremargen. Denne inneber at ein noko meir utvida krets av elevar kan vurderast for fritak frå vurdering med karakter i framandspråk.

Ein dispensasjon jf. forskrift til opplæringslova § 23-1 og forskrift til friskolelova § 3-38 inneber at eleven får fritak frå vurdering med karakter i faget framandspråk som fellesfag. Fritaket gjeld både halvårsvurdering med karakter og standpunktvurdering. Eleven skal heller ikkje vere med i eksamenstrekket. Eleven får ikkje fritak frå opplæring i faget, og skal følgje undervisinga. Eleven skal ha halvårsvurdering utan karakter. Dispensasjonen gjeld ikkje faget engelsk. Privatistar er ikkje omfatta av ordninga.

For å kunne søkje om dispensasjon, må desse vilkåra vere oppfylte

1. Personen er eller har vore elev i vidaregåande opplæring – studieførebuande utdanningsprogram
2. Personen er så sterkt ramma av dysleksi eller spesifikke språkvanskar at særskild tilrettelegging ikkje er tilstrekkeleg for å sikre ei likeverdig opplæring. Det kan gjerast individuelle vurderingar også ved andre funksjonsnedsettingar som gir likearta konsekvensar i språkfaget.

Ein person som ikkje lenger er elev i faget framandspråk fellesfag, men har vore heiltids- eller deltidselev i vidaregåande opplæring (sjå vilkår a over), kan også søke om fritak frå vurdering i faget. Dette gjeld både elevar som tidlegare har fullført framandspråk (nivå I, nivå II eller nivå I+II) og elevar som har vald å avslutte faget. Den siste gruppa må i tillegg til å dokumentere vilkåra a og b over, sannsynleggjere at ho/han grunna funksjonsnedsettinga ikkje var i stand til å følgje faget. Sjå ytterlegare detaljar om m.a. føring av vitnemål i instruksen frå Kunnskapsdepartementet (28. mai 2020) i høgremargen.

Eitt av tre krav må vere oppfylt for å få dispensasjon:

Eleven må anten ha:

1. vedtak om spesialundervisning i framandspråk frå ungdomsskolen fordi eleven er så sterkt ramma av dysleksi eller spesifikke språkvanskar. Dette kan også gjelde andre funksjonsnedsettingar som gir likearta konsekvensar i språkfaget.
   
   og/eller
   
   
2. vedtak om spesialundervisning i framandspråk frå vidaregåande opplæring fordi eleven er så sterkt ramma av dysleksi eller spesifikke språkvanskar. Dette kan også gjelde andre funksjonsnedsettingar som gir likearta konsekvensar i språkfaget.
   
   og/eller
   
   
3. ein uttale frå sakkunnige om at det er klart at tiltak gjennom spesialundervisning i framandspråk ikkje vil føre til at eleven får eit tilfredsstillande utbyte av opplæringa fordi han/ho er så sterkt ramma av dysleksi eller spesifikke språkvanskar. Dette kan også gjelde andre funksjonsnedsettingar som gir likearta konsekvensar i språkfaget.

Kva inneber ein uttale frå sakkunnige?

Det er PPT for vidaregåande som kan vurdere rett eller ikkje rett til spesialundervisning i vidaregåande skole. Uttale frå sakkunnig vil berre vere aktuelt i dei tilfella kor eleven er så sterkt ramma av dysleksi eller spesifikke språkvanskar eller liknande at det ikkje er vits å setje i verk spesialundervisning.

Korleis søkjer eleven?

Eleven søker sjølv til Statsforvaltaren i Møre og Romsdal. Det vert likevel rådd til at elever som skal søke sender søknaden via skolen. Dette er for å kvalitetssikre søknaden og for å gi skolane ei oversikt over talet på elevar som søker.

Søknaden må innehalde følgande:

• Dokumentasjon frå sakkunnig instans som oppfyller minst eitt av krava over (1, 2 eller 3).
  I dokumentasjonen må det også gå fram ei vurdering av graden av dysleksi/språkvanske/funksjonsnedsetting, jf. at kravet for fritak er at du skal vere «så sterkt ramma ...»
  
  
• Dokumentasjon frå skolen om tilrettelegginga som du har fått og effekten denne har hatt. For å få fritak frå vurdering med karakter i framandspråk må språkvanskane vere så store at dei tiltaka skolen allereie har prøvd ut, ikkje har hjelpt.
  
  
• I søknaden må det i tillegg gå fram:
  • kva skole eleven går/gjekk på
  • trinn/utdanningsprogram
  • kva fag/fagkode eleven søker dispensasjon frå
  • kontaktinformasjon til eleven – namn/adresse/e-post/telefonnummer

Forvaltningslova sine reglar om enkeltvedtak gjeld for avgjerder om dispensasjon etter denne bestemminga. Utdanningsdirektoratet er klageinstans.

Søknaden sendast til Statsforvaltaren i Møre og Romsdal:
Sikker melding til Statsforvaltaren i Møre og Romsdal
eller til postadresse
Statsforvaltaren i Møre og Romsdal, postboks 2520, 6404 Molde